15 lipca 2025 roku zakończyła się misja Axiom Mission 4 (Ax-4), której członkiem był polski astronauta, dr Sławosz Uznański-Wiśniewski. Po 20 dniach w przestrzeni kosmicznej, w tym niemal trzech tygodniach intensywnej pracy na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS), załoga szczęśliwie powróciła na Ziemię, wodując na Oceanie Spokojnym u wybrzeży Kalifornii.
Po wylądowaniu podziękowania w imieniu Polski złożył Prezydent RP Andrzej Duda, mówiąc o odwadze, przełomie w polskiej nauce i wyrazie ducha, który od pokoleń kształtuje polskie narodowe dążenia. Prezydent we wpisie na platformie X zwrócił się bezpośrednio do polskiego astronauty słowami: „Panie Sławoszu, witamy z powrotem na Ziemi”.
„Z głębokim podziwem i dumą obserwowaliśmy pracę Pana Doktora na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, gdzie realizował Pan eksperymenty przygotowane również przez polskich naukowców. Szczególnie dziękujemy za działalność edukacyjną, którą prowadził Pan przy tej okazji. Bezpośrednie łączenia z kosmosem to bezcenna lekcja dla młodych, ambitnych Polaków – lekcja, która będzie procentować w przyszłości” – podkreślił Prezydent.
„Zakończona sukcesem misja Pana Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego to nie tylko przełom w dziejach polskiej nauki – to wyraz odwagi i ducha, który od pokoleń kształtuje nasze narodowe dążenia: »Sięgaj, gdzie wzrok nie sięga. Łam, czego rozum nie złamie«” – napisał Prezydent Duda.
Sławosz Uznański-Wiśniewski, projektowy astronauta Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA), pokonał podczas tej podróży ponad 13 milionów kilometrów i wykonał niemal 230 okrążeń Ziemi.
Polska Agencja Kosmiczna (POLSA) poinformowała, że wszystkie priorytetowe cele misji zostały zrealizowane w 100 procentach. Astronauta przepracował na orbicie łącznie 95 godzin.
Misja Ax-4 była najbardziej intensywnym pod względem badawczym przedsięwzięciem z udziałem astronautów prywatnych w historii. Załoga, złożona z przedstawicieli USA, Indii, Węgier i Polski, przeprowadziła ponad 60 eksperymentów naukowych z zakresu m.in. medycyny, neuronauki, inżynierii materiałowej, rolnictwa kosmicznego i technologii.
Eksperymenty obejmowały badania nad snem, aktywnością mózgu i zdrowiem psychicznym, reakcją układu odpornościowego, mikrobiomem człowieka, a także pracę z organizmami ekstremofilnymi, takimi jak algi wulkaniczne czy cyjanobakterie.
IGNIS miała również wyraźny wymiar edukacyjny i popularyzatorski. Sławosz Uznański-Wiśniewski odbył łączności na żywo z uczniami i studentami z Warszawy, Wrocławia, Rzeszowa i Łodzi, odpowiadając na ich pytania i dzieląc się codziennością życia w kosmosie. Prowadził lekcje z mikroGrawitacji, wykonywał eksperymenty zaprojektowane przez polskich uczniów i tłumaczył zjawiska fizyczne, takie jak efekt Magnusa czy działanie kołyski Newtona.
Eksperymenty edukacyjne, mimo trudności wynikających z warunków mikrograwitacji, udało się zakończyć dzięki ścisłej współpracy z zespołami naziemnymi.
Powrót na Ziemię nie oznacza końca misji. Przed Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim – oraz zespołami naukowymi z Polski i Europy – czas analiz, publikacji wyników i dalszej pracy z danymi oraz próbkami przywiezionymi z ISS. Jak podkreślają eksperci, sukces misji IGNIS może stać się impulsem dla rozwoju polskiej nauki, technologii i obecności w programach kosmicznych.
Źródło: ESA
