Najnowsze badania zespołu kierowanego przez Francescę Barbero z Uniwersytetu w Turynie wskazują, że rośliny potrafią „słyszeć” dźwięki wydawane przez zapylacze – i reagują na nie w bardzo konkretny sposób.

W eksperymentach zaprezentowanych podczas 188. Kongresu Amerykańskiego Towarzystwa Akustycznego i 25. Międzynarodowego Kongresu Akustycznego w Nowym Orleanie, naukowcy odtwarzali nagrania bzyczenia pszczół w pobliżu roślin wyżlinu (Antirrhinum). W odpowiedzi na dźwięki owadów, kwiaty zwiększały produkcję cukrów i nektaru, a nawet zmieniały ekspresję genów odpowiedzialnych za te procesy. Oznacza to, że rośliny są w stanie rozpoznać charakterystyczne wibracje towarzyszące obecności zapylaczy – i natychmiast dostosować swoje zachowanie.

Zespół badawczy – interdyscyplinarna grupa biologów, fizjologów roślin, entomologów i inżynierów dźwięku z Włoch, Hiszpanii i Australii – wskazuje, że wibroakustyczne sygnały mogą odgrywać ważną rolę w relacjach między roślinami a owadami. To nie tylko fascynujący przykład współewolucji, ale też potencjalne narzędzie do wspierania upraw roślin rolniczych poprzez przyciąganie bardziej wydajnych zapylaczy.

Zdolność roślin do reagowania na konkretne dźwięki może być formą adaptacyjnej strategii – pozwalającej na lepsze dostosowanie się do obecności owadów, które przynoszą im największe korzyści. Co więcej, badania sugerują, że zmiany w składzie nektaru po „usłyszeniu” bzyczenia mogą zwiększać atrakcyjność roślin właśnie dla tych pożądanych gatunków zapylaczy.

Choć nie wiadomo jeszcze, w jaki sposób dokładnie rośliny rejestrują te dźwięki, przypuszcza się, że mogą korzystać z tzw. mechanoreceptorów – komórek wrażliwych na drgania i nacisk. Rośliny, choć pozbawione układu nerwowego, wykazują więc wyrafinowaną zdolność percepcji otoczenia.

To odkrycie otwiera nowe perspektywy w badaniach nad komunikacją w ekosystemach, jak również w rozwoju nowoczesnych, nieinwazyjnych metod wspierania bioróżnorodności i plonowania upraw.

Źródło: Acoustic Society of America, The Guardian, dzienniknaukowy.pl.