Badacze z Międzynarodowego Instytutu Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie (IIMCB) opisali nowy mechanizm zwiększający skuteczność terapii mRNA. Wyniki badań polskich naukowców zostały opublikowane w czasopiśmie naukowym Nature, uważanym za najbardziej prestiżowe na świecie. Mogą one ułatwić tworzenie nowoczesnych leków przeciwko nowotworom i chorobom zakaźnym.
Zespół prof. Andrzej Dziembowski z Laboratorium Biologii RNA w Międzynarodowym Instytucie Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie wziął „pod lupę” popularne preparaty Comirnaty i Spikevax, szeroko stosowane podczas pandemii. Obie szczepionki działają podobnie: zawierają cząsteczki mRNA, które niosą instrukcję do produkcji białka S – to właśnie ono znajduje się na powierzchni koronawirusa SARS-CoV-2.
Polscy naukowcy wykazali, że enzym TENT5A odgrywa kluczową rolę w wydłużaniu ogona poli(A). Enzym ten bierze udział w dodawaniu cząsteczek adeniny do ogona poli(A) mRNA. Jest obecny w niektórych komórkach naszego organizmu, przede wszystkim w tych, które produkują dużo białek wydzielanych następnie na zewnątrz komórki.
Zespół zaobserwował również, że makrofagi, komórki odpornościowe, które odpowiadają za wychwytywanie i neutralizowanie „intruzów”, odgrywają najważniejszą rolę w działaniu szczepionek mRNA. Przełomowe badania zostały zrealizowane w oparciu o infrastrukturę badawczą IN-MOL-CELL Międzynarodowego Instytutu Biologii Molekularnej i Komórkowej, zakupioną dzięki środkom z Krajowego Planu Odbudowy.
Najważniejsze odkrycia opisane przez polskich naukowców w Nature:
- Terapeutyczne mRNA są metabolizowane w różnym tempie w różnych typach komórek.
- Makrofagi są głównym źródłem antygenu kodowanego przez szczepionki mRNA po podaniu domięśniowym.
- Cząsteczki terapeutycznych mRNA ulegają wydłużaniu przez polimerazę TENT5A, co stabilizuje je i wpływa na zwiększenie produkcji zakodowanego antygenu.
- TENT5A zwiększa immunogenność szczepionek opartych na mRNA. Efekt ten nie jest obserwowany dla preparatów opartych na oczyszczonym antygenie. Brak tego enzymu wpływa na obniżenie poziomu odpowiedzi immunologicznej.
Artykuł naukowy „Re-adenylation by TENT5A enhances efficacy of SARS-CoV-2 mRNA vaccines” znajduje się na stronie: https://www.nature.com/articles/s41586-025-08842-1
