W styczniu 2025 roku, podczas prac na pastwisku w okolicach wsi Bartosze w powiecie ełckim, dokonano niezwykłego odkrycia archeologicznego. Syn właściciela gospodarstwa znalazł naszyjnik wykonany z brązu, datowany na ponad 2,5 tysiąca lat. Znalezisko zostało przekazane do Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Ełku, a po przeprowadzeniu niezbędnych analiz trafi do jednego z muzeów w regionie.

Charakterystyka naszyjnika

Odnaleziony naszyjnik to otwarty ornament wykonany z brązowego pręta o okrągłym przekroju, zdobiony na całej długości grupami podwójnych rowków. Datowany jest na V okres epoki brązu lub Hallstatt C, co wskazuje na jego pochodzenie z około 2,5 tysiąca lat temu. Specjaliści z Centrum Archeologii Stosowanej przy Instytucie Archeologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu określili chronologię naszyjnika i przeprowadzą dalsze analizy metaloznawcze.

Kontekst kulturowy i historyczny

Naszyjnik jest związany ze schyłkiem społeczności grupy mazurskiej kultury łużyckiej oraz z początkami działalności ugrupowań kultury kurhanów zachodniobałtyjskich. Kultura łużycka, rozwijająca się na tych terenach w epoce brązu, charakteryzowała się m.in. budową osad obronnych i cmentarzysk ciałopalnych. Z kolei kultura kurhanów zachodniobałtyjskich była znana z charakterystycznych grobów kopanych pod kurhanami.

Znaczenie odkrycia

Magdalena Kozicka, specjalistka ds. archeologii w ełckiej delegaturze WUOZ, podkreśliła wyjątkowość znaleziska, zaznaczając, że od dawna na tym terenie nie znaleziono naszyjnika datowanego na tę epokę. Wcześniejsze odkrycia obejmowały głównie siekierki i zapinki z okresu rzymskiego. Odkrycie naszyjnika dostarcza cennych informacji na temat dawnych społeczności zamieszkujących region.

Źródła: Polska Agencja Prasowa, Gazeta Olsztyńska / Zdjęcia: Warmińsko-Mazurski Wojewódzki Konserwator Zabytków