Naukowcy z Instytutu Chemii Fizycznej Polskiej Akademii Nauk i Politechniki Warszawskiej opracowali nowatorską metodę bezpiecznego obchodzenia się z wyjątkowo niebezpiecznymi związkami metaloorganicznymi.

Odkrycie zespołu prof. Janusza Lewińskiego opublikowane w prestizowym czasopiśmie Science Advances, może zrewolucjonizować sposób pracy z piroforycznymi reagentami w laboratoriach na całym świecie.

Związki metaloorganiczne, takie jak dialkilocynki (ZnR₂), odgrywają kluczową rolę w nowoczesnej chemii – są szeroko wykorzystywane w syntezie, katalizie i nanotechnologii. Niestety, ich wyjątkowa reaktywność i zdolność do samozapłonu sprawiają, że praca z nimi wiąże się z poważnym ryzykiem. Teraz, dzięki przełomowej metodzie enkapsulacji, to może się zmienić.

Zespół prof. Lewińskiego zaproponował innowacyjne rozwiązanie polegające na „zamknięciu” tych reaktywnych cząsteczek w specjalnie zaprojektowanych monokrystalicznych strukturach koordynacyjnych – tzw. „krystalicznych gąbkach”.

Opracowana metoda pozwala również rozdzielać mieszaniny metaloorganicznych związków – dzięki unikalnym warunkom panującym w mikroporowatych kapsułach możliwe jest selektywne wychwytywanie konkretnych cząsteczek, jak ZnMe₂ z mieszaniny z ZnEt₂.

Jednym z największych atutów tej technologii jest możliwość kontrolowanego uwalniania zamkniętych reagentów – poprzez delikatne podgrzanie lub rozpuszczenie struktury krystalicznej. Oznacza to, że niebezpieczne substancje można nie tylko bezpiecznie przechowywać, ale i wykorzystywać w sposób precyzyjny i przewidywalny, co ma ogromne znaczenie zarówno dla laboratoriów badawczych, jak i przemysłu chemicznego.

Odkrycie naukowców nie tylko zwiększa bezpieczeństwo pracy z reagentami chemicznymi, ale również otwiera nowe możliwości w badaniach nad ich strukturą i zastosowaniami. To istotny krok naprzód w chemii metaloorganicznej i przykład innowacji, która może znaleźć praktyczne zastosowanie w wielu obszarach nauki i przemysłu.

Badania zostały sfinansowane przez Narodowe Centrum Nauki w ramach grantu MAESTRO 11 (nr 2019/34/A/ST5/00416).