Raniuszek zwyczajny (Aegithalos caudatus), niewielki, puszysty i niezwykle towarzyski ptak, został wybrany Ptakiem Roku 2025 w Polsce. Choć waży zaledwie kilka gramów, wykazuje imponującą wytrzymałość zimową i buduje gniazda będące prawdziwymi arcydziełami ptasiej architektury.

Raniuszek ma kulisty tułów, charakterystyczną „mordkę” i bardzo długi ogon, który pomaga w utrzymaniu równowagi podczas żerowania wśród gałązek. Typowe ubarwienie obejmuje białą głowę, pierś i brzuch, kontrastujące z czarnym grzbietem i ogonem. Dorosłe ptaki są niemal identycznie ubarwione bez wyraźnego dymorfizmu płciowego, a młode mają mniej kontrastowe ubarwienie głowy i krótszy ogon.

Raniuszki zasiedlają głównie lasy liściaste i mieszane, ale spotyka się je także w parkach i zadrzewieniach. Sezon lęgowy trwa od kwietnia do maja. Gniazda budują w konarach, krzewach lub pnączach, tworząc misternie utkane „kokony” wyściełane nawet 2000 piórami. Samiczka znosi 8–12 jaj, które wysiaduje około dwóch tygodni, podczas gdy samiec ją dokarmia.

Raniuszki żywią się owadami, gąsienicami i jajami motyli. W okresie zimowym nie odlatują – siadają rzędem na gałązkach, przytulając się nawzajem dla ciepła. Są również niezwykle społeczne: w wychowywaniu młodych pomagają im inne osobniki, często krewni lub sąsiedzi, co zwiększa sukces lęgowy w trudnych warunkach.

Podgatunek caudatus wykonuje dalekie przeloty – rekordowo jeden osobnik przeleciał aż 2700 km. Podgatunek europaeus przemieszcza się zwykle na krótsze dystanse, choć również wykazuje ruchy dyspersyjne. Raniuszek jest symbolem Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków (OTOP), które podkreśla znaczenie ochrony lasów nadrzecznych i zadrzewień – ulubionych miejsc gniazdowania ptaków.