Naukowcy z Uniwersytetu Florydy opracowali eksperymentalną szczepionkę mRNA, która w badaniach na modelach mysich znacząco wzmocniła działanie immunoterapii nowotworowej. Wyniki badań, opublikowane w prestiżowym czasopiśmie Nature Biomedical Engineering, stanowią ważny krok w kierunku stworzenia uniwersalnej szczepionki przeciwnowotworowej, zdolnej do „obudzenia” układu odpornościowego i skierowania go przeciwko różnym typom nowotworów.

Zespół badawczy kierowany przez dr. Eliasa Sayoura, pediatrycznego onkologa i profesora Uniwersytetu Florydy, osiągnął obiecujące efekty, łącząc opracowaną szczepionkę mRNA z lekami immunoterapeutycznymi z grupy inhibitorów punktów kontrolnych. Taka kombinacja zadziałała jak „cios w dwóch rundach” – najpierw pobudziła układ odpornościowy, a następnie zwiększyła podatność guza na leczenie.

Zaskakujące jest to, że skuteczność terapii nie wynikała z ukierunkowania na konkretny antygen nowotworowy. Badacze osiągnęli efekty, pobudzając układ odpornościowy do reakcji podobnej do walki z infekcją wirusową. W tym celu stymulowali ekspresję białka PD-L1 wewnątrz guzów, czyniąc je bardziej wrażliwymi na działanie immunoterapii.

Nowatorskie podejście badaczy polega na zastosowaniu „ogólnej” szczepionki mRNA, która nie jest ukierunkowana na konkretny nowotwór, lecz ma za zadanie silnie pobudzić układ odpornościowy. Technologia ta wywodzi się z rozwiązań stosowanych w szczepionkach przeciw COVID-19, jednak w tym przypadku nie koncentruje się na białku kolca wirusa, a na wzmacnianiu odpowiedzi immunologicznej organizmu.

W badaniach na modelach mysich czerniaka oraz nowotworów skóry, kości i mózgu, połączenie szczepionki mRNA z inhibitorem PD-1 prowadziło do znacznego ograniczenia wzrostu guzów, a w niektórych przypadkach do ich całkowitego wyeliminowania. Co więcej, w wybranych modelach nowotworowych skuteczność zaobserwowano również przy zastosowaniu samej szczepionki, bez dodatkowej terapii.

Obecnie szczepionka jest na etapie badań przedklinicznych, naukowcy planują dalsze udoskonalenia i przygotowania do badań klinicznych z udziałem pacjentów.